Dilemmalogica

Wat kan wél?

Belangrijk is dat alle betrokkenen elkaar blijvend weten te vinden, en vooral dat ze met elkaar het 'goede gesprek' blijven aangaan. Vaak zitten namelijk achter de (schijnbare) tegenstellingen ook gedeelde belangen en gezamenlijke waarden.

Dilemmalogica is een methode waarmee alle betrokkenen al vroeg samen op zoek gaan naar die ‘common ground’. Van daaruit is het makkelijker zoeken naar mogelijke oplossingen. De focus ligt daarbij op: wat kan wél? Het mooie aan dilemmalogica is dat deze aanpak geschikt is voor alle betrokkenen in een proces. Dus net zo goed voor bewoners en ondernemers als voor ambtenaren en wethouders.

Guido Rijnja is adviseur communicatiebeleid bij de Rijksvoorlichtingsdienst en de bedenker van dilemmalogica. Hij legt uit hoe het werkt in de video Dilemmalogica: wat kan wel?

Handreiking

Er zijn dilemma’s alom voor wie met gebiedsontwikkeling en met de Omgevingswet te maken krijgt. Maar is dat erg? Of kunnen alle partijen er ook hun voordeel mee doen? Guido benadrukt in zijn werkwijze dat dilemma’s ook kansen bieden. Wie uitgaat van de vraag ‘Wat kan wél?’, komt een heel eind. Maar hoe u dat dan precies doet in de praktijk, kan een uitdaging zijn. Welke stappen zet u? Wat vraagt u? En aan wie? En hoe gaat u verder met de opbrengsten van uw gesprek? Guido heeft een praktische opzet gevat in deze handreiking (pdf, 151 kB). We nodigen iedereen uit er gebruik van te maken. Misschien helpt het om een gespreksleider in te schakelen. Want ook bij dilemmalogica geldt: oefening baart kunst! Guido: 'Luister goed, laat zien dat je de ander snapt en begrijp waar hij of zij naar op zoek is. Wie doet ertoe en wat verlangen zij? Kijk bij verschillende partijen niet naar wat hen scheidt, maar juist naar wat hen verbindt. Ga hiervoor de dialoog aan en houd geen monoloog.'

Kijk bij verschillende partijen niet naar wat hen scheidt, maar juist naar wat hen verbindt. Ga hiervoor de dialoog aan en houd geen monoloog

Of Dilemmalogica werkt voor de Omgevingswet?

Jazeker! Recent zijn er sessies geweest met wethouders en met bewonersgroepen. Die bijeenkomsten boden soms verrassende inzichten en smaakten hoe dan ook naar meer. Ze helpen om de drijfveren van mensen te ontdekken. Door motieven bespreekbaar te maken, leggen partijen de basis om te bekijken wat wél kan.

Het Landelijk Samenwerkingsverband Actieve bewoners (LSA Bewoners) is een actief netwerk van bewonersgroepen door het hele land, die zich inzetten voor hun buurt. Thijs van Mierlo van LSA: 'De afgelopen tijd gingen steeds meer actieve bewoners zich afvragen welke gevolgen de Omgevingswet voor hen zal hebben. Gelukkig zocht de relatiemanager Omgevingswet contact met LSA. Zo kwamen we samen tot de conclusie dat besluitvorming en participatie gemeenschappelijke opgaven zijn van initiatiefnemer en bewoners. Dilemmalogica is daarbij een nuttige aanpak.'

Draagvlak voor grote opgaven

Dilemmalogica biedt goede handvatten om grote opgaven gericht aan te pakken en meer draagvlak te creëren. Voor bewoners en ondernemers, maar óók voor bestuurders. Arjan Nijhuis en Sarah Ros schreven een artikel in ROmagazine over aandacht van bestuurders voor de invoering van de Omgevingswet. Daarin bespreken ze hoe hulpmiddelen als dilemmalogica bestuurders kunnen helpen om hun beleid gestalte te geven.

Om dilemmalogica bij zo veel mogelijk mensen onder de aandacht en binnen bereik te brengen, zijn er trainingen tot gespreksleider dilemmalogica. Guido Rijnja leert deelnemers daarin de juiste technieken om moeizame gesprekken weer vlot te trekken, zodat alle partijen weer samen verder kunnen.

Meer informatie:

• Meer lezen over dilemmalogica op de site van CommunicatieRijk
• Op onze Inspiratiedag van 5 oktober 2020 was Guido Rijnja 1 van de sprekers.
• Lees op de pagina van het LSA Bewoners hoe ze daar dilemmalogica inzetten.
• Obstakels en tips bij het toepassen van dilemmalogica.