Ambitie Veranderopgave Omgevingswet rijksoverheid hoog

‘Werken met de Omgevingswet betekent dat we veel meer integraal moeten gaan denken. Voor departementen betekent dit meer onderlinge samenwerking. Het betekent ook dat we met één mond gaan spreken op het gebied van beleid, uitvoering en handhaving’, zegt Nijenhuis. ‘Bovendien vraagt de wet om andere vormen van samenwerken met decentrale overheden: gebiedsgericht en meer op basis van gelijkwaardigheid.’

Ingrijpend proces
‘Dat is natuurlijk ingrijpend en bereik je niet met één druk op de knop’, zegt Nijenhuis. ‘Het is een langjarig proces dat ook nog doorloopt nadat de wet in werking is getreden.’ Wel moeten de (digitale) werkprocessen tijdig zijn aangepast. Ook moet iedere bestuurder en medewerker binnen de departementen en uitvoeringsorganisaties op die datum weten wat de wet voor hen betekent. Om daarvoor ‘spijkers met koppen te slaan’ is binnen iedere rijkspartij een projectleider aangesteld.

Digitale workflow
Daarnaast vindt er in de komende twee maanden een Verkenning Informatievoorziening Omgevingswet (VIVO) plaats binnen de rijksoverheid. ‘Daarin brengen we met elkaar in kaart wat er precies moet gebeuren. De focus ligt daarbij op de digitale voorzieningen’, licht Nijenhuis toe. ‘Wat betekent de Omgevingswet voor de digitale workflow? En wat betekent bijvoorbeeld het element participatie – dat zo sterk in de Omgevingswet verankerd ligt – voor de informatievoorziening?’

Constructief meedenken
Nijenhuis vergelijkt de impact van de Omgevingswet met de decentralisatie in het sociale domein. ‘Ook bij de Omgevingswet krijgen gemeenten meer mogelijkheden en bevoegdheden, in dit geval in het fysieke domein. Natuurlijk heeft het Rijk allerlei mogelijkheden om de rijksbelangen te borgen, maar de wet begint letterlijk bij de gemeente. ‘De beste houding om de veranderopgave tot een succes te maken, is positief en constructief meedenken, vindt hij.

Invoeringsbegeleiding
Het Team Invoeringsbegeleiding van het Programma Implementatie ondersteunt het Rijk bij deze veranderopgave. Nijenhuis: ‘Het is belangrijk dat de Omgevingswet zo breed mogelijk wordt gedragen. De projectleiders van de 17 rijkspartijen moeten er intern voor zorgen dat er voldoende draagvlak is. Ook moeten zij ervoor zorgen dat er wordt meegedacht en dat er mensen beschikbaar zijn om mee te doen. Mijn ambitie is om met alle betrokkenen de kansen te pakken die de Omgevingswet biedt.’