Zoeken in deze site

Rijksregels voor werelderfgoed

De rijksregels voor werelderfgoed in de Omgevingswet zijn bedoeld om de uitzonderlijke universele waarde van werelderfgoed te behouden. De rijksregels staan in het Besluit activiteiten leefomgeving (Bal) en het Besluit kwaliteit leefomgeving (Bkl).

Algemene rijksregels in Bal

De algemene rijksregels voor werelderfgoed staan in hoofdstuk 14 van het Bal.

Deze regels gaan over de volgende activiteiten:

  • activiteiten die effect hebben op werelderfgoed
  • activiteiten die direct of indirect gevolgen kunnen hebben voor werelderfgoed

Specifieke zorgplicht

De specifieke zorgplicht voor werelderfgoed heeft tot doel beschadiging of vernieling van het werelderfgoed te voorkomen (artikel 14.9 Bal). De initiatiefnemer van een activiteit is verplicht om alle mogelijke maatregelen te nemen die daarvoor nodig zijn. Dit is nodig voor zover dit de uitzonderlijke universele waarde van het dit werelderfgoed raakt. Deze zorgplicht vormt het sluitstuk van de bescherming van het werelderfgoed.

Werelderfgoed is vaak ook (gedeeltelijk) een rijksmonument. In dat geval is het werelderfgoed ook beschermd door:

Relatie met andere activiteiten

Soms zijn delen van het werelderfgoed aangewezen als rijksmonument of gemeentelijk of provinciaal monument. Dan gelden ook de regels voor activiteiten voor deze type monumenten.

Informatieplicht

De 'siteholder' is de organisatie die in het Managementplan voor een werelderfgoed is aangewezen als verantwoordelijke voor het beheer van de desbetreffende site. De siteholder moet de minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap zo spoedig mogelijk op de hoogte stellen bij voornemens om activiteiten te verrichten die de uitzonderlijke universele waarde van het werelderfgoed kunnen aantasten (artikel 10.49 Bkl). Zo zou dit voor Schokland en omgeving het geval kunnen zijn bij een wijziging van de grondwaterstand. Voor het Rietveld-Schröderhuis bij het vervangen van een raamkozijn.

Deze informatieplicht geldt ook voor de gemeente, de provincie of het waterschap waarin het werelderfgoed ligt. De informatieplicht geldt daarnaast voor het bevoegd gezag dat vanuit de uitoefening van een taak of bevoegdheid kennis heeft of krijgt van een voornemen voor een activiteit die de uitzonderlijke universele waarde van een werelderfgoed kan aantasten.

Daarnaast kan de minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap de siteholder vragen om gegevens die nodig zijn om te kunnen voldoen aan de rapportageverplichting vanuit het Werelderfgoedverdrag (artikel 10.48 Bkl). Hierin rapporteert Nederland eens per 6 jaar aan UNESCO welke maatregelen getroffen worden ter uitvoering van het Werelderfgoedverdrag. In de praktijk verstrekt de siteholder deze gegevens via een digitale vragenlijst van de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed.


Begrip: Besluit activiteiten leefomgeving (Bal)

Het Besluit activiteiten leefomgeving (Bal) is 1 van de 4 Algemene Maatregelen van Bestuur (AMvB's) onder de Omgevingswet. Het Bal bevat regels van het Rijk over activiteiten in de fysieke leefomgeving.

Lees meer over het Besluit activiteiten leefomgeving (Bal).

Begrip: Besluit kwaliteit leefomgeving (Bkl)

Het Besluit kwaliteit leefomgeving (Bkl) is 1 van de 4 Algemene Maatregelen van Bestuur (AMvB's) onder de Omgevingswet.

Lees meer over het Besluit kwaliteit leefomgeving.

Begrip: Omgevingsplan

Het omgevingsplan bevat alle regels over de fysieke leefomgeving die de gemeente stelt binnen haar grondgebied. Per gemeente is er één omgevingsplan. Lees meer over het omgevingsplan.

Begrip: Zorgplicht

De zorgplicht in de Omgevingswet geldt voor overheden, bedrijven en burgers. De wet kent een algemene zorgplicht, een algemeen verbod en een specifieke zorgplicht.

De algemene zorgplicht houdt in dat zowel overheden, bedrijven als burgers verantwoordelijk zijn voor een veilige en gezonde fysieke leefomgeving.

Het algemeen verbod houdt in dat het verboden is een activiteit te verrichten of na te laten als daardoor aanzienlijke nadelige gevolgen voor de fysieke leefomgeving (dreigen te) ontstaan.

Een specifieke zorgplicht is toegespitst op specifieke activiteiten voor concreet genoemde belangen. Zoals het regelmatig legen van een lekbak.

Lees meer over het begrip zorgplicht in de Omgevingswet.