Zoeken in deze site

Bodem in het omgevingsplan

Het aspect bodem speelt met name op lokaal niveau een belangrijke rol. Het omgevingsplan wordt hét centrale document van de gemeente. Daarin staan de regels voor de fysieke leefomgeving. De gemeente krijgt met de komst van de Omgevingswet meer ruimte om de bodemkwaliteiten te reguleren.

Meer ruimte voor maatwerk

De gemeente kan in het omgevingsplan aanvullende of afwijkende regels maken voor activiteiten uit het Besluit activiteiten leefomgeving of de omgevingsverordening. Maar de gemeente kan ook nieuwe activiteiten reguleren. Zo kan de gemeente straks zelf normen stellen. Dit is vergelijkbaar met gebiedsspecifiek beleid uit het Besluit bodemkwaliteit (Bbk).

Ook kunnen gemeenten aanvullende regels (maatwerkregels) stellen over de milieubelastende activiteit saneren. De gemeente kan ook decentrale regels maken voor zaken die het rijk niet regelt. Denk daarbij aan de bodemkwaliteiten van de bodem in de brede zin van het woord, of volgend uit de ambities en doelen uit de omgevingsvisie.

Een voorbeeld zijn regels over waterbergend vermogen in de bodem. Zie de uitwerking van de casus wateroverlast.

Naast maatwerkregels kan de gemeente ook maatwerkvoorschriften vaststellen. Lees meer over het verschil tussen maatwerkregel en maatwerkvoorschrift.

Instructieregels

De gemeente moet ook rekening houden met instructieregels van provincie en het rijk. Het Aanvullingsbesluit bodem brengt een aantal instructieregels met zich mee die de gemeente vertaalt naar regels in het omgevingsplan.

Bruidsschat bodem

Voor het aspect bodem geeft het Invoeringsbesluit de zogenaamde bruidsschat regels mee aan het omgevingsplan. Dit zijn regels in het omgevingsplan die gelden op het moment van inwerkingtreding van de Omgevingswet. Het zijn tijdelijke regels die de gemeente zelf nog moet omzetten. Een voorbeeld hiervan zijn de regels voor gesloten bodemenergiesystemen. De bruidsschat staat in het Invoeringsbesluit. Zie hiervoor download 5/7 van de voorjaarsversie Invoeringsbesluit Omgevingswet maart 2020.

Voorbeeldregels

Een blauwdruk voor de bodemregels in het omgevingsplan is er niet. De VNG werkt aan een voorbeeldstructuur/inhoudsopgave - ‘Het Casco’ - waarin alle typen regels zijn opgenomen die gemeenten op grond van de Omgevingswet kunnen stellen.

Leerervaringen workshop bodem in omgevingsplan MRDH (metropoolregio Rotterdam Den Haag) februari 2019

Ondergrond kan moeiteloos aanhaken in discussie over het omgevingsplan. Veel maatschappelijke opgaven zijn op een of andere wijze in de ondergrond “geworteld”. Of hebben primair betrekking op de ondergrond. Van start tot finish een integrale aanpak spreekt de creativiteit van eenieder aan. Het leidt tot slimme combinaties, meervoudige oplossingen en een beter zicht op de realiteitszin van ambities en plannen.

De belangrijkste conclusies van de workshop:

  • De instrumenten van de Omgevingswet bieden talloze mogelijkheden om zaken “te regelen”. De vele (combinatie)mogelijkheden maken het, voor mensen zonder ervaring, knap lastig om een juiste mix te kiezen.
  • Een helder stappenplan helpt om van ambities tot regels in een omgevingsplan te komen. Het stappenplan uit de staalkaarten omgevingsplan bieden daarvoor een handvat.
  • Belang om hierbij oog te houden voor de totale beleidscyclus. Het houdt niet op bij de vaststelling van het omgevingsplan. De fase van gebruik en beheer moet ook bij de totstandkoming van het omgevingsplan goed betrokken zijn.

Begrip: Besluit activiteiten leefomgeving (Bal)

Het Besluit activiteiten leefomgeving (Bal) is één van de 4 algemene maatregelen van bestuur (AMvB's) onder de Omgevingswet. Het Bal bevat regels van het Rijk over activiteiten in de fysieke leefomgeving.

Lees meer over het Besluit activiteiten leefomgeving (Bal).

Begrip: Omgevingsplan

Het omgevingsplan bevat alle regels over de fysieke leefomgeving die de gemeente stelt binnen haar grondgebied. Per gemeente is er één omgevingsplan. Lees meer over het omgevingsplan.

Begrip: Omgevingsverordening

De omgevingsverordening bevat alle provinciale regels voor de fysieke leefomgeving. Dit kunnen regels zijn over activiteiten. Bijvoorbeeld regels over activiteiten in natuurgebieden. In uitzonderlijke gevallen kan de provincie ook regels stellen over de toedeling van functies aan locaties. Lees meer over de omgevingsverordening.

Begrip: Bruidsschat

De term ‘bruidsschat’ wordt gebruikt voor de regels die het Rijk als onderdeel van het Invoeringsbesluit Omgevingswet automatisch toevoegt aan elk omgevingsplan en aan elke waterschapsverordening. In de bruidsschat staan onderwerpen waarvoor het Rijk geen direct werkende regels heeft gemaakt. Het is een bijzondere vorm van overgangsrecht. De bruidsschat is onderdeel van het tijdelijk deel van het omgevingsplan.