Maatwerkvoorschrift
Met een maatwerkvoorschrift kan het bevoegd gezag in individuele gevallen afwijken van algemene regels voor activiteiten. Een maatwerkvoorschrift is alleen mogelijk als dit door Rijk, provincie, gemeente of waterschap bij die algemene regels is aangegeven.
Inhoud
- Toepassing maatwerkvoorschrift
- Activiteiten waarvoor een maatwerkvoorschrift mogelijk is
- Inperking van de mogelijkheid een maatwerkvoorschrift te stellen
- Verschil maatwerkvoorschrift en maatwerkregel
- Maatwerkvoorschrift of omgevingsvergunning voor een buitenplanse omgevingsplanactiviteit
Toepassing maatwerkvoorschrift
Met een maatwerkvoorschrift kan het bevoegd gezag in individuele gevallen algemene regels over activiteiten specificeren voor:
- onvoorziene situaties
- bijzondere gevallen
- lokale omstandigheden
- het bereiken van ambities voor de kwaliteit van de fysieke leefomgeving
Met een maatwerkvoorschrift kan het bevoegd gezag bijvoorbeeld:
- algemene regels nader invullen of aanvullen
- eisen opstellen die strenger of minder streng zijn dan de algemene regels
- afwijken van een verbod in algemene regels
Het bevoegd gezag kan een maatwerkvoorschrift opstellen uit eigen beweging of op verzoek. Het maatwerkvoorschrift geldt alleen voor degene aan wie het is gericht, degene die de activiteit uitvoert.
Activiteiten waarvoor een maatwerkvoorschrift mogelijk is
Rijk, provincie, gemeente of waterschap geven bij de algemene regels de mogelijkheid aan tot het stellen van een maatwerkvoorschrift.
Activiteiten waarvoor het Rijk een maatwerkvoorschrift mogelijk maakt
Het Rijk maakt het stellen van een maatwerkvoorschrift mogelijk voor regels over activiteiten in het Besluit activiteiten leefomgeving (Bal) Klik hier voor uitleg over dit begrip (opent in popup) en het Besluit bouwwerken leefomgeving (Bbl) Klik hier voor uitleg over dit begrip (opent in popup).
Activiteit met algemene regels en mogelijkheid maatwerkvoorschrift | Geregeld in |
---|---|
beperkingengebiedactiviteit: hoofdspoorweg, lokale spoorweg of bijzondere spoorweg | hoofdstuk 9 Bal |
beperkingengebiedactiviteit: in of bij de Noordzee | hoofdstuk 7 Bal |
beperkingengebiedactiviteit: installatie in de Noordzee | hoofdstuk 7 Bal |
beperkingengebiedactiviteit: luchthaven | hoofdstuk 10 Bal |
beperkingengebiedactiviteit: mijnbouwinstallatie in een waterstaatswerk in beheer bij het Rijk | hoofdstuk 6 Bal |
beperkingengebiedactiviteit: waterstaatswerk in beheer bij het Rijk | hoofdstuk 6 Bal |
beperkingengebiedactiviteit: weg in beheer bij het Rijk | hoofdstuk 8 Bal |
(erfgoed) activiteiten die werelderfgoed betreffen | hoofdstuk 14 Bal |
(erfgoed) rijksmonumentenactiviteit en andere activiteiten die een rijksmonument of voorbeschermd rijksmonument betreffen | hoofdstuk 13 Bal |
gelegenheid bieden tot zwemmen en baden | hoofdstuk 15 Bal |
landinrichtingsactiviteit | hoofdstuk 12 Bal |
lozingsactiviteit: afvalwater van schepen in binnenwateren | hoofdstuk 17 Bal |
lozingsactiviteit: op de Noordzee | hoofdstuk 7 Bal |
lozingsactiviteit: op een oppervlaktewaterlichaam door een milieubelastende activiteit | hoofdstuk 4 Bal |
lozingsactiviteit: op een oppervlaktewaterlichaam in beheer bij het Rijk | hoofdstuk 6 Bal |
mijnbouwlocatieactiviteit: in de Noordzee | hoofdstuk 7 Bal |
mijnbouwlocatieactiviteit: in een oppervlaktewaterlichaam in beheer bij het Rijk | hoofdstuk 6 Bal |
milieubelastende activiteit | hoofdstuk 2, 3, 4 en 5 Bal |
(natuur) activiteiten die houtopstanden, hout en houtproducten betreffen:
|
afdeling 11.3 Bal |
(natuur) flora- en fauna-activiteit | afdeling 11.2 Bal |
(natuur) Natura 2000-activiteit | afdeling 11.2 Bal |
ontgrondingsactiviteit: in de Noordzee | hoofdstuk 7 Bal |
ontgrondingsactiviteit: in een oppervlaktewaterlichaam in beheer bij het Rijk | hoofdstuk 6 Bal |
wateronttrekkingsactiviteit: onttrekken van grondwater of infiltreren van water in een oppervlaktewaterlichaam in beheer bij het Rijk | hoofdstuk 6 Bal |
wateronttrekkingsactiviteit: onttrekken van water aan een oppervlaktewaterlichaam in beheer bij het Rijk | hoofdstuk 6 Bal |
Activiteit met algemene regels en mogelijkheid maatwerkvoorschrift | Geregeld in |
---|---|
bouwen, of herbouwen van een bouwwerk | hoofdstuk 4 Bbl |
gebruiken van een bouwwerk | hoofdstuk 6 Bbl |
in stand houden van een bouwwerk | hoofdstuk 3 Bbl |
mobiel breken van bouw- of sloopafval | hoofdstuk 7 Bbl |
uitvoeren van bouw- of sloopwerkzaamheden | hoofdstuk 7 Bbl |
wijzigen van gebruiksfunctie van een bouwwerk | hoofdstuk 5 Bbl |
Activiteiten waarvoor decentrale overheden een maatwerkvoorschrift mogelijk maken
Als decentrale overheden regels stellen over activiteiten, kunnen ze daarbij de mogelijkheid bieden tot het stellen van een maatwerkvoorschrift. De provincie stelt de regels in de omgevingsverordening Klik hier voor uitleg over dit begrip (opent in popup), de gemeente in het omgevingsplan Klik hier voor uitleg over dit begrip (opent in popup) en het waterschap in de waterschapsverordening Klik hier voor uitleg over dit begrip (opent in popup).
Inperking van de mogelijkheid een maatwerkvoorschrift te stellen
Het bevoegd gezag kan alleen maatwerkvoorschriften stellen binnen de maatschappelijke doelen Klik hier voor uitleg over dit begrip (opent in popup) van de Omgevingswet. Dit volgt uit artikel 4.1, lid 1, van de Omgevingswet.
Inperking mogelijkheid maatwerkvoorschriften door het Rijk
Het Rijk bepaalt dat het bevoegd gezag de maatwerkvoorschriften alleen kan stellen met de bedoeling en de doelen van de rijksregels voor de betreffende activiteit. Dit volgt uit artikel 4.5, lid 1, van de Omgevingswet. In paragraaf 4.3.2 van de Omgevingswet staan per activiteit de bedoeling (zie 'met het oog op') en doelen (zie 'strekken er toe dat') vermeld.
De beoordelingsregels voor vergunningen en de eisen aan vergunningvoorschriften zijn vaak ook toepassing op maatwerkvoorschriften.
Daarnaast geeft het Rijk per activiteit in het Bal en het Bbl aan voor welke onderwerpen en binnen welke randvoorwaarden het bevoegd gezag maatwerkvoorschriften mag stellen.
Inperking mogelijkheid maatwerkvoorschriften door decentrale overheden
Ook provincie, gemeente en waterschap kunnen de mogelijkheden voor maatwerkvoorschriften inperken. De inperkingen staan in de omgevingsverordening, het omgevingsplan of de waterschapsverordening.
Verschil maatwerkvoorschrift en maatwerkregel
Met een maatwerkvoorschrift kan het bevoegd gezag juist voor concrete gevallen afwijken van algemene regels. Maatwerkregels hebben het voordeel dat ze voor een heel gebied of een hele categorie van gevallen gelden.
In de tabel staan de verschillen tussen maatwerkvoorschrift en maatwerkregel.
Aspect | Maatwerkvoorschrift | Maatwerkregel |
---|---|---|
reactief/ proactief | reactief (bijvoorbeeld na een melding) | proactief (bijvoorbeeld naar aanleiding van de omgevingsvisie) |
juridische vorm | beschikking | algemene decentrale regels |
gericht tot | degene die de activiteit verricht | iedereen voor omschreven activiteiten en/of aangeduide locaties |
Maatwerkvoorschrift of omgevingsvergunning voor een buitenplanse omgevingsplanactiviteit
In veel gevallen staat in het omgevingsplan een mogelijkheid om met een maatwerkvoorschrift af te wijken van bepaalde regels. In dat geval kan men kiezen tussen afwijken met een maatwerkvoorschrift en afwijken met een omgevingsvergunning voor een buitenplanse omgevingsplanactiviteit.
Afwijken met een maatwerkvoorschrift heeft bepaalde voordelen:
- Het bevoegd gezag kan ambtshalve een maatwerkvoorschrift opstellen. Een ambtshalve verleende omgevingsvergunning bestaat niet.
- Het toetsingskader voor een omgevingsvergunning voor een buitenplanse omgevingsplanactiviteit is zeer breed. Het toetsingskader van een maatwerkvoorschrift is beperkter.
- Een maatwerkvoorschrift heeft net wat minder procedure-eisen.
Meer informatie
Zie ook
Begrip: Besluit activiteiten leefomgeving (Bal)
Het Besluit activiteiten leefomgeving (Bal) is één van de 4 algemene maatregelen van bestuur (AMvB's) onder de Omgevingswet. Het Bal bevat regels van het Rijk over activiteiten in de fysieke leefomgeving.
Lees meer op Inhoud Besluit activiteiten leefomgeving.
Begrip: Besluit bouwwerken leefomgeving (Bbl)
Het Besluit bouwwerken leefomgeving (Bbl) is één van de 4 algemene maatregelen van bestuur (AMvB's) onder de Omgevingswet. Het Bbl bevat regels over bouwwerken.
Lees meer op de pagina Inhoud Besluit bouwwerken leefomgeving.
Begrip: Omgevingsverordening
De omgevingsverordening bevat alle provinciale regels voor de fysieke leefomgeving. Dit kunnen regels zijn over activiteiten. Bijvoorbeeld regels over activiteiten in natuurgebieden. In uitzonderlijke gevallen kan de provincie ook regels stellen over de toedeling van functies aan locaties.
Lees meer over de omgevingsverordening.
Begrip: Omgevingsplan
Het omgevingsplan bevat alle regels over de fysieke leefomgeving die de gemeente stelt binnen haar grondgebied. Per gemeente is er 1 omgevingsplan.
Lees meer over het omgevingsplan.
Begrip: Waterschapsverordening
De waterschapsverordening bevat regels specifiek gericht op het watersysteem en waterstaatswerken binnen het beheergebied van een waterschap. Samen met het omgevingsplan bevat de waterschapsverordening de regels voor de fysieke leefomgeving op lokaal niveau.
Lees meer over de waterschapsverordening.
Begrip: Maatschappelijke doelen
De wetgever wil dat de Omgevingswet bijdraagt aan duurzame ontwikkeling, bewoonbaarheid van het land, en bescherming en verbetering van het leefmilieu (artikel 1.3, Omgevingswet). Deze maatschappelijke doelen vertalen zich in het bereiken van een balans tussen het beschermen en het benutten van de fysieke leefomgeving:
- beschermen: het bereiken en in stand houden van een veilige en gezonde fysieke leefomgeving en een goede omgevingskwaliteit
- benutten: het doelmatig beheren, gebruiken en ontwikkelen van de fysieke leefomgeving om er maatschappelijke behoeften mee te vervullen