Slagsessies juli 2019: 'Voorbereiden en oefenen'

Voorbereiden en oefenen op inwerkingtreding

Overheidsorganisaties bereiden zich voor om in 2021 klaar te zijn voor de inwerkingtreding van de Omgevingswet. De slagsessies van juli die werden gehouden in Den Bosch, Zwolle, Den Haag en Utrecht, stonden dan ook in het teken van 'Voorbereiden en oefenen'. Deelnemers kregen in verschillende workshops antwoorden op de vragen: Wat moet ik doen om met de Omgevingswet te kunnen werken? En, hoe maak ik mijn regels toepasbaar? Hoe ontwerp ik het samenwerkingsproces? Wat is het overgangsrecht en hoe kom ik tot nieuw omgevingsbeleid met omgevingsvisies en programma's?

Het programma 'Aan de slag met de Omgevingswet' gaf de deelnemers met deze slagsessies meer inzicht in welke voorbereidingen nodig zijn en hoe er nu al geoefend kan worden om klaar te zijn voor de inwerkingtreding van de wet op 1 januari 2021. Alle presentaties vindt u op deze pagina.

Plenair deel

Voortgang Omgevingsloket

Bij de Omgevingswet hoort een goede digitale ondersteuning. Dat is het Digitaal Stelsel Omgevingswet (DSO). Florien de Jong en Inge Kure (ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninklijkrelaties (BZK) en betrokken bij de ontwikkeling van het digitaal stelsel), gaven een uiteenzetting over het Omgevingsloket. Het Omgevingsloket is dé centrale plek waar alle digitale informatie over de fysieke leefomgeving straks samenkomt. Zo kan iedereen informatie over de leefomgeving op één plek bekijken en direct gebruiken.

Via het loket kan iedereen snel zien wat wel en niet mag volgens de Omgevingswet. Deelnemers zagen hoe het digitale loket eruit komt te zien en uit welke onderdelen het gaat bestaan.

Na het plenaire deel gingen de deelnemers richting de workshops. In twaalf verschillende sessies kregen projectleiders, informatiemanagers, juristen en beleidsmedewerkers uitleg over vele onderdelen van de Omgevingswet. De presentaties van de workshops staan op deze pagina.

Workshops

Omgevingstafels

De impact van de Omgevingswet op het vergunningverleningsproces en de dienstverlening is behoorlijk. Alle aanvragen moeten in principe via de reguliere procedure binnen 8 weken zijn afgehandeld. Dit zou in 70% van de aanvragen mogelijk moeten zijn. Voor de overige, complexere aanvragen, zijn de omgevingstafels het instrument om tot een vergunning te komen.

Hanneke Kunst (Vereniging van Nederlandse Gemeenten) werkt aan de voorbereiding op de komst van de Omgevingswet. Zij ontwikkelde de Omgevingstafel en vertelde de deelnemers hierover. De omgevingstafel is een integraal proces van vooroverleg over het initiatief met de initiatiefnemer, met adviseurs, met bestuurlijke partners en belanghebbenden aan één tafel.

Wat zijn toepasbare regels en hoe komen ze tot stand

In het Digitaal Stelsel Omgevingswet kunnen burgers en bedrijven straks antwoord krijgen op vragen als: 'Mag ik op deze locatie mijn initiatief starten? Of heb ik daar een vergunning voor nodig?' Initiatiefnemers doorlopen hiervoor vragenbomen in het Omgevingsloket. Om deze vragenbomen zo gebruiksvriendelijk mogelijk te laten werken, moeten overheden hun juridische regels omzetten naar toepasbare regels. Deze toepasbare regels moeten ze aanleveren aan het Digitaal Stelsel Omgevingswet volgens de Standaard toepasbare regels (STTR). Alle overheden moeten aan de slag met het opstellen van toepasbare regels. Ze moeten de juridische regels uit hun omgevingsplannen, omgevingsverordeningen en waterschapsverordeningen vertalen naar toepasbare regels. Inge Kure en Florien de Jong beantwoordden vragen over toepasbare regels - hoe ze tot stand komen en hoe die vertaald worden naar praktische regels.

Omgevingsverordening, -plan en waterschapsverordening

Nicoline van den Heuvel en Simon Handgraaf (ministerie BZK) namen de deelnemers mee naar de samenhang van omgevingsplannen, waterschapsverordeningen en omgevingsverordeningen. Bij deze workshop waren mensen van een waterschap en gemeente aanwezig. De aanwezigen werkten in groepjes aan een casus waar zowel initiatiefnemers, waterschap als gemeente bij betrokken zijn. Zo kregen de deelnemers inzicht in het proces om te komen tot een integrale vergunningverlening.

Migratie van OLO, AIM, ruimtelijkeplannen.nl naar digitaal stelsel

Vanaf 1 januari 2021 worden stapsgewijs de oude voorzieningen Omgevingsloket Online (OLO), Activiteitenbesluit Internet Module (AIM) en ruimtelijkeplannen.nl afgebouwd en wordt het nieuwe Omgevingsloket in gebruik genomen. Deelnemers gingen specifiek in op de betekenis van deze overgang op het gebied van ICT, dienstverlening en recht (direct) na inwerkingtreding.

Toepasbare regels ontwerpen met software

In deze workshop maakten deelnemers zelf toepasbare regels. Vanuit juridische regels werd met de software voor toepasbare regels een vergunningcheck en een aanvraagformulier ontworpen. Aan het einde was het resultaat daarvan te zien in het Omgevingsloket.

DSO en uw ICT-landschap

De plannen, verordeningen, regels en indieningsvereisten die vanaf 2021 in het Omgevingsloket zichtbaar zijn, worden opgesteld en beheerd in de lokale systemen. De deelnemers kregen antwoord op de vraag hoe al die gegevens in het digitaal stelsel en het Omgevingsloket komen en wat organisaties hiervoor moeten doen.

Overgangsrecht

Wat zit er in de bruidsschat en wat niet, welke regels gelden er voor oude en nieuwe vergunningaanvragen en welke omgevingsdocumenten moeten wanneer klaar zijn. In de workshop 'Overgangsrecht' werden deelnemers meegenomen naar de verschillende regels die van toepassing zijn bij het overgangsrecht.

Het casco: een structuur voor het omgevingsplan

Het casco laat zien welke typen regels het omgevingsplan kan bevatten. Deelnemers maakten kennis met een mogelijke structuur en inhoudsopgave van een omgevingsplan. Daarnaast kregen zij een doorkijkje met welke ontwerpvragen je te maken krijgt bij het inhoudelijk vullen van het omgevingsplan.

Van oud naar nieuw omgevingsbeleid: omgevingsvisies en programma's

In deze workshop draaide het om de vraag hoe te komen tot samenhangend omgevingsbeleid? Ook kregen zij informatie over het overgangsrecht voor visies en programma's.

Ervaar de Transitieondersteuning Omgevingswet Waterschappen

Speciaal voor waterschappen was een brainstormworkshop georganiseerd waarin gesproken werd over wat we van elkaar nodig hebben om samen het Omgevingsloket te realiseren. Max Brouwer van Transitieondersteuning Omgevingswet Waterschappen (TROWA) en Yanda van Dijk (projectteam TROWA/Hoogheemraadschap De Stichtse Rijnlanden) keken samen met de deelnemers naar de interbestuurlijke vraagstukken die het digitaal stelsel met zich meebrengt. Welke vraagstukken zien we en op welke manier kan hier invulling aan worden gegeven?

Ontwerp je interbestuurlijke samenwerkingsproces

Interbestuurlijke samenwerking tijdens het behandelen van verzoeken is een vraagstuk van een gedegen overzicht en inzicht in werken onder Omgevingswet-condities, een goede onderlinge afstemming en de juiste ondersteuning. In vogelvlucht kwamen deze onderwerpen voorbij. Daarna werd aan de hand van een casus concreet zichtbaar gemaakt hoe de keten van interbestuurlijke samenwerking eruitziet en hoe de samenwerkvoorzieningen van het digitaal stelsel in relatie tot het eigen systeemlandschap dit proces ondersteunen. Deelnemers konden dit actief doen en ontdekken welke implementatievraagstukken er spelen.

Dienstverlening en vergunningverlening

Tijdens deze workshop werd het proces van initiatief tot en met vergunningverlening doorlopen. De workshop schetste de samenhang tussen wetgeving, het digitaal stelsel en implementatie. Wat moet u weten van de wet? Hoe landt dit in het digitaal stelsel? En welke dilemma's doen zich daarbij voor?