De Omgevingswet ervaren in een werkplaats: in gesprek met Else Sneller, werkplaatsbegeleider bij Aan de slag
In aanloop naar 1 januari 2024 zijn overheden druk bezig met de implementatie van de Omgevingswet. Het programma Aan de slag met de Omgevingswet biedt daarvoor ondersteuning in werkplaatsen implementatie. Een werkplaats is een praktische oefenmethode waarbij de deelnemers zelf actief aan de slag gaan en op weg worden geholpen door experts op het gebied van het DSO en toepasbare regels. Else Sneller is zo'n expert, en is inmiddels gepokt en gemazeld in het begeleiden van werkplaatsen.
'De werkplaats is geen denktank'
Het programma Aan de slag biedt sinds maart 2021 werkplaatsen aan voor bevoegd gezagen, maar inmiddels ook voor het bedrijfsleven. De Omgevingswet is niet alleen een wet, maar ook een stelselwijziging en een grote veranderopgave. Verandering bereik je door het te ervaren, door te oefenen en te ontdekken.
Sneller: 'De werkplaatsen zijn geen denktanks of praatclubs. Integendeel. Deelnemers gaan praktisch aan de slag met een knelpunt of probleem. We gebruiken het woord "werkplaats" juist om aan te geven dat er in een paar sessies wordt gewerkt aan het oplossen van een probleem. Het doel van de werkplaatsen is om meer verdieping te geven aan de "theorie" van de Omgevingswet. Daarnaast is het belangrijk om meer gevoel te krijgen bij de ins en outs van de Omgevingswet, zodat je er na 1 januari goed mee kunt werken.'
Concreet interbestuurlijk probleem
Om deel te kunnen nemen aan een werkplaats moet er een concreet probleem zijn en gaat het om een interbestuurlijk onderwerp dat in een aantal sessies vlot kan worden getrokken.
Dus bijvoorbeeld: hoe werk je interbestuurlijk samen? Hoe richt je een loket in waar verschillende overheden bij betrokken zijn? Of hoe maak je samen met je 'planbureau' een omgevingsplan?
Soorten werkplaatsen
Else heeft in haar rol als werkplaatsbegeleider al veel verschillende werkplaatsen begeleid: 'Naast de interbestuurlijke werkplaatsen implementatie ondersteunt het programma ook het bedrijfsleven en dan specifiek met het Omgevingsloket. Zij gaan veel vaker gebruikmaken van het Omgevingsloket in hun rol als initiatiefnemer. Dat geldt zeker voor het midden- en kleinbedrijf. We proberen hen daarom vertrouwd te maken met het loket. Verder zijn er werkplaatsen voor specifieke programma's, zoals een werkplaats gezonde leefomgeving. Met dit soort werkplaatsen focussen we niet alleen op wat er op de korte termijn geregeld moet worden, maar gaan we ook alvast aan de slag met dat wat na inwerkingtreding op stapel staat.'
Afstemming
De Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) en Geonovum bieden net als Aan de slag werkplaatsen aan. 'Er zijn 2 manieren om deel te nemen aan een werkplaats. Ten eerste kun je als bevoegd gezag of het bedrijfsleven zelf een aanvraag indienen als je een concreet probleem wilt aanpakken. Dit zijn de vraaggestuurde werkplaatsen. Daarnaast bieden we ook zelf werkplaatsen aan, zoals "Grip op het Omgevingsplan". Het leuke aan deze werkplaats is dat deelnemers van de eerste reeks nu in een vervolgwerkplaats een verdiepingsslag gaan maken. De werkplaats Grip op het Omgevingsplan is enorm populair, net als de werkplaatsen die zich richten op samenwerking in de regio.'
One-size-fits-all bestaat niet
Een werkplaats over gebruik van het Omgevingsloket, dat een specifiek onderwerp vormt voor het bedrijfsleven, kent dus een heel andere inhoud dan een werkplaats die gaat over het opstellen van een vragenformulier voor soortenbescherming. Dat geldt ook voor de manier waarop de werkplaats wordt aangeboden; online of een fysieke bijeenkomst. 'Er is dus geen sprake van een one-size-fits-allbenadering', zegt Sneller. 'Voor de werkplaats "Grip op het Omgevingsplan" hebben we bepaalde delen gestandaardiseerd. Daarvoor is een script ontwikkeld zodat we zeker weten dat alle belangrijke aspecten aan bod komen.'
Hoe verder?
Sneller zegt tot slot: 'Er is inmiddels een mooi aanbod van werkplaatsen die verder worden ontwikkeld en verbeterd. Daarbij merken we dat steeds meer partijen verder kijken dan alleen de inwerkingtredingsdatum van de Omgevingswet. Ze willen echt begrijpen hoe ze de wet optimaal kunnen benutten en implementeren in hun dagelijkse praktijk. Er is nog anderhalf jaar aan ondersteuning beloofd, na de inwerkingtreding van de Omgevingswet. Die ondersteuning zal ook in de vorm van werkplaatsen worden aangeboden.'
Aanmelden voor een werkplaats
Bent u geïnteresseerd in een werkplaats? Kijk voor meer informatie op de pagina Werkplaatsen implementatie Omgevingswet op de website van Aan de slag met de Omgevingswet. U kunt zich daar ook aanmelden voor een werkplaats. Binnen een paar dagen nemen we contact met u op om wat zaken door te nemen.