Rapportage IKT-testweek 39 (6 tot en met 10 november 2023)
Hieronder vindt u de resultaten van Indringend Ketentesten (IKT)-testweek 39. De testen vonden plaats van maandag 6 november tot en met vrijdag 10 november 2023. De overheden hebben getest in een aantal scenario's.
Geteste scenario's
De overheden hebben deze testweek de volgende scenario's getest in de pre-productieomgeving (oefenomgeving) van de landelijke voorziening Digitaal Stelsel Omgevingswet (DSO-LV) en met de eigen software:
- Gemeenten: deelgenomen aan deze testronde hebben de gemeenten Dijk en Waard, Pijnacker-Nootdorp en Purmerend. Er is getest met het programma, wijzigingen op het omgevingsplan, de viewer, BOPA en met toepasbare regels.
- Waterschappen: de volgende waterschappen hebben testen uitgevoerd: Waterschap Brabantse Delta (WSBD) en Hoogheemraadschap Schieland en de Krimpenerwaard (HSK). De testen zijn uitgevoerd met betrekking tot het publiceren van (wijzigingen op) de waterschapsverordening en het tonen in de viewer.
- Provincies: er zijn testen uitgevoerd door de provincies Gelderland, Overijssel en Utrecht. De testen hadden betrekking op het publiceren van een voorbereidingsbesluit, omgevingsvisie en de viewer.
- Rijk: testen zijn uitgevoerd door de Inspectie Leefomgeving en Transport en door de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland. Deze hadden betrekking op het vergunningenproces.
Bij de testen zijn ook geregeld andere partijen betrokken, zoals omgevingsdiensten of netbeheerders. Deze worden hier niet apart toegelicht, maar zij melden net als de genoemde overheden wel bevindingen of wijzigingsverzoeken tijdens de testperiode.
Tijdens deze testperiode is bijzondere aandacht gegeven aan het testen van het vergunningenproces, gebruikmakend van de toegang met DigiD.
Deze rapportage kent 2 bijlagen:
- een cijfermatige duiding van de meldingen
- het overzicht van de functionele set
Daarbij is aangegeven welke onderdelen deze testweek zijn getest en wat het resultaat was. Bij een aantal bevindingen is een verwijzing naar een gemelde bevinding opgenomen. Niet alle bevindingen staan in dit overzicht. Alle bevindingen zijn wel geregistreerd in de meldingenregistratie.
Toelichting gemeenten
Gemeente Dijk en Waard
De gemeente heeft in deze testronde de publicatie van een Programma getest. Er is hiervoor een eenvoudig Programma opgesteld met daarin alleen tekst, een tabel en een afbeelding. Om de complexiteit van deze initiële publicatie beperkt te houden, zijn er bewust nog geen locaties of annotaties toegevoegd. Bij de eerste poging om het document te valideren en te publiceren, liep de gemeente tegen een blokkerende bevinding aan. Dit bleek te komen door een verstoring op het platform van de softwareleverancier.
Een dag later was deze verstoring verholpen en is het Programma succesvol gevalideerd en als definitieve versie gepubliceerd. In de DSO-LV viewer (VDK) werd de locatie van het ambtsgebied getoond met 'Naam onbekend'. Hier werd de naam van de gemeente verwacht. Deze bevinding wordt onderzocht. Verder werkte de functionaliteit van de plekinfo niet zoals verwacht, er verscheen een melding 'geen plekinfo gevonden', terwijl hier minstens het ambtsgebied zichtbaar zou moeten zijn. En een andere keer werd er een locatie getoond, die niet in het omgevingsdocument voorkwam.
Gemeente Pijnacker-Nootdorp
De gemeente heeft een eerder gepubliceerd ontwerp wijzigingsbesluit nu als definitief wijzigingsbesluit gepubliceerd. In de plansoftware kwam daarbij een aantal validatiefouten naar boven, die uiteindelijk door de gemeente zijn opgelost. Het is daarna gelukt om de publicatie te doen.
Bij het bekijken van de publicatie de volgende dag, viel op dat deze publicatie pas in de avond zichtbaar was in Regels op de kaart. Om die reden is de publicatie inhoudelijk nog niet beoordeeld. Wel kwamen er foutmeldingen in de viewer naar boven bij het zoeken naar een adres in Regels op de kaart. De details van deze foutmelding konden ook niet worden geopend. In 'Alle versies' was de nieuwe publicatie wel te zien, maar na het klikken op deze versie was het plan leeg. Daarbij zag de gemeente dat in officiële bekendmakingen de GIO's niet geopend konden worden.
Tot slot heeft de gemeente gekeken naar de toepasbare regels. Het doel was om de locaties uit het laatste gepubliceerde omgevingsplan te gebruiken bij het opstellen van nieuwe vragen in de check. De locaties bestonden onder meer uit punten- en lijnengroepen. Deze waren als locatie wel zichtbaar in de lokale TR-software, maar niet zichtbaar in de kaart van de DSO-LV viewer.
Gemeente Purmerend
In deze testronde heeft de gemeente een BOPA-publicatie gedaan vanuit de VTH-applicatie. De publicatie ging goed en was 2 dagen erna ook zichtbaar in officiële bekendmakingen. Echter waren de bijlagen bij het besluit niet vindbaar via deze omgeving. Daarnaast was de publicatie niet zichtbaar in Regels op de kaart. Van beide bevindingen is een melding gemaakt.
Verder heeft de gemeente een eerder gepubliceerd ontwerp wijzigingsbesluit nu als definitief wijzigingsbesluit gepubliceerd. De publicatie zelf verliep goed. Maar de wijziging was pas in de avond erop zichtbaar in de viewer Regels op de kaart. Hiervan is een melding gemaakt. Ook is er een bevinding gemaakt over de traagheid van de viewer Regels op de kaart.
Waterschap Brabantse Delta (WSBD)
Waterschap Brabantse Delta heeft zich met name gericht op het publicatieproces van een waterschapsverordening, waarbij de focus lag op wijzigingen die werden doorgevoerd.
In het algemeen verliep dit proces goed. Er waren 2 bevindingen. Een wijziging in een afbeelding bij validatie met renvooi leverde een foutmelding op. Wijzigen met integrale tekstvervanging (dezelfde inhoud) ging wel goed. Een ander probleem dat geconstateerd werd, betrof het vinden van inhoud van een waterschapsverordening met de functie ‘Lokatie zoeken’. De wijze waarop informatie over regels wordt gepresenteerd, verschilt in de situatie dat de ingang wordt gekozen via [gekozen locatie] en [gehele document]. Dit zou echter hetzelfde resultaat moeten opleveren.
Hoogheemraadschap Schieland en de Krimpenerwaard (HSK)
Hoogheemraadschap Schieland en de Krimpenerwaard heeft zijn testen deze keer gericht op het publicatieproces van een waterschapsverordening.
Bij het publiceren van de verordening duurde het valideren erg lang (meer dan 45 minuten). Ook werd niet duidelijk/zichtbaar wat de oorzaak was.
Ook toen aansluitend de waterschapsverordening gepubliceerd werd, duurde dit erg lang (meer dan 30 minuten) en was niet duidelijk wat de status was. Het was onduidelijk waar het probleem ontstond.
Bij het publiceren werd duidelijk dat het plansysteem alleen een inwerkingtredingsdatum aanbiedt aan de DSO-voorziening, maar geen publicatiedatum of inzagedatum. Dit verzoek is neergelegd bij de betreffende leverancier.
Toelichting provincies
Provincie Gelderland
De provincie Gelderland heeft tijdens deze ronde een voorbereidingsbesluit met meervoudige tijdelijke regelingdelen gepubliceerd, dat ziet op de omgevingsplannen van gemeenten. Bij het bekijken van de publicatie in de documentgerichte viewer bleek dat het voorbereidingsbesluit ten onrechte wordt getoond in de lijst met documenten van de provincie. Ten onrechte, omdat het weliswaar een publicatie van de provincie is, maar de publicatie ziet op de omgevingsplannen van gemeenten, niet op een provinciale regeling. Daarnaast bleek bij het raadplegen van het voorbereidingsbesluit in de context van het omgevingsplan, dat de voorbeschermingsregels ook worden getoond als een locatie wordt gekozen die buiten de in het voorbereidingsbesluit geannoteerde locatie wordt geklikt. Beide bevindingen traden alleen op in de documentgerichte viewer, niet in de onderwerpsgerichte viewer.
Provincie Overijssel
De provincie Overijssel heeft een omgevingsvisie gepubliceerd. Bij het raadplegen van de omgevingsvisie in de onderwerpsgerichte viewer bleek dat een aantal artikelen in een heel smalle kolom wordt getoond, terwijl andere artikelen wel ‘gewoon’ worden weergegeven. In de documentgerichte viewer worden alle artikelen gepresenteerd zoals verwacht. In beide viewers werd bevonden dat de links in een aantal bijlagen niet werkten. Naast de omgevingsvisie heeft Overijssel ook een omgevingsverordening gepubliceerd. Aanvankelijk mislukte deze publicatie al in de decentrale software door een probleem met de Digikoppeling van de leverancier. Toen dit probleem was verholpen, is de omgevingsverordening alsnog succesvol gepubliceerd. Bij het raadplegen van de omgevingsverordening in de viewers, constateerde de provincie dat de viewers het document weliswaar toonden in het documentenoverzicht van de provincie, maar dat het document leeg was, als het in de viewer werd geopend. Pas een vijftal uren later werd ook de inhoud van de omgevingsverordening in de viewers getoond. Daarnaast constateerde de provincie dat in het overzicht van documenten in de documentgerichte viewer ‘undefined’ wordt weergegeven, waar de provincie de titel van de omgevingsverordening had verwacht.
Provincie Utrecht
Tijdens deze testronde heeft de provincie Utrecht een omgevingsvisie gepubliceerd. Deze bleek aanvankelijk niet in het provinciaal blad te zijn gepubliceerd. De oorzaak hiervan was een storing. Na opnieuw indienen van de publicatie verscheen deze wel in het provinciaal blad. Evenals bij de omgevingsverordening van Overijssel constateerde de provincie Utrecht dat bij het raadplegen van het overzicht van documenten in de documentgerichte viewer 'undefined' wordt weergegeven, waar de provincie de titel van de omgevingsvisie had verwacht.
Toelichting Rijk
Inspectie Leefomgeving en Transport
Inspectie Leefomgeving en Transport heeft openstaande meldingen hertest. Uit deze hertest is gebleken dat het nog niet mogelijk is om verzoeken in het VTH-systeem te ontvangen, als contactgegevens van de initiatiefnemer zijn gewijzigd bij het opstellen van de aanvraag. Tevens is het Rijk nog niet vermeld in een disclaimer over de mogelijke verrekening van legeskosten bij aanvragen.
Rijksdienst voor Ondernemend Nederland
De Rijksdienst voor Ondernemend Nederland heeft openstaande meldingen doorgenomen, en indien mogelijk aangevuld met nodige informatie voor de verdere behandeling ervan. Tijdens de komende testronde 41 is het plan om meldingen met betrekking op het VTH-systeem te hertesten. Een nieuwe versie van het VTH-systeem zou dan namelijk beschikbaar moeten zijn.
DigiD / BRP-test
Vanaf 1 oktober 2023 is DigiD-toegang tijdelijk beschikbaar gekomen in de productieomgeving (en niet beschikbaar in de pre-productieomgeving). De test op een toegang met DigiD en het ontvangen van de BRP-persoonsgegevens werd vanaf dat moment mogelijk. Inmiddels is het Omgevingsloket voor inloggen met DigiD niet meer beschikbaar op de productieomgeving en daarmee dus ook niet meer voor het uitvoeren van testen.
De testen met DigiD zijn uitgevoerd door het Systems team van de Tactisch Beheerorganisatie (TBO) van het DSO-LV, samen met een IKT-tester, in afstemming met DSO-experts. Zij hebben in de productieomgeving hiervoor hun eigen BSN gebruikt. Andere mogelijkheden om dit te testen, waren helaas niet beschikbaar (bijvoorbeeld test-BSN's).
De situatie waarbij ingelogd wordt via eIDAS, is niet getest door het Systems team. Hiervoor zijn nog geen testen voorzien. Het testen van E-herkenning en Omgevingsloket-ID testen zijn nog onderhanden binnen het IKT-testteam.
Alle gedane testbevindingen zijn opgenomen in de IKT-registratie en doorgezet naar het desbetreffende behandelteam.
Conclusies naar aanleiding van de test met DigiD in de productie-omgeving:
- De door DSO-LV ontvangen BRP-gegevens, conform het autorisatiebesluit, worden niet allemaal vooraf getoond aan de initiatiefnemer in het Omgevingsloket of gebruikt in het DSO-LV. Daarnaast worden meer BRP-gegevens (onder meer verstrekking overige gegevens) ontvangen dan op dit moment noodzakelijk is. Door de domeinarchitect van het TBO is aangegeven dat bij de doorontwikkeling van het DSO-LV deze overige BRP-gegevens mogelijk gebruikt gaan worden.
- De verzoek-XML die wordt verstuurd vanuit het DSO naar de decentrale software, bevat duidelijk herkenbaar zowel de oorspronkelijk BSN-gegevens (vanuit het BRP) als de door de initiatiefnemer/ gemachtigde gewijzigde gegevens.
- Er zijn geen bedreigingen geconstateerd voor de correcte werking en betrouwbaarheid van DSO-LV.
- De verwerking van de BRP-gegevens in de VTH-/ zaaksysteemapplicaties bij de bevoegd gezagen zou nader geanalyseerd kunnen worden aangaande de doelbinding.
- Er zijn geen AVG-issues geconstateerd, behoudens de eerder voorgestelde nadere analyse (juridische toetsing van de doelbinding). Het bevoegd gezag neemt de in het verzoek ingevulde situatie over. Of het bevoegd gezag kiest ervoor om handmatig een BRP-bevraging te doen.
De bovenstaande resultaten kunnen afhankelijk zijn van de specifieke configuratie in de VTH-/zaakapplicatie bij het BG.
Testdekking en testoordeel
De in deze testweek uitgevoerde testen zijn weergegeven in een testrapportage (zie onder), waarbij een vergelijking is gemaakt met de functionele set (zie onder) met capabilities op het niveau van de bevoegd gezagen.
In de testrapportage is voor elke geteste capability een kleur ingevuld. De legenda hiervoor is als volgt:
- groen: als werkbaar beoordeeld
- oranje: als werkbaar beoordeeld met bevindingen die de capability kunnen verbeteren
- rood: niet werkbaar, belemmerende bevindingen gedaan
Let op: dit betreft een momentopname. De testen zijn uitgevoerd met de op dat moment beschikbare versies van de software van DSO-LV en van de software bij het bevoegd gezag.
Meldingen
In totaal hebben de testende overheden in deze testweek 43 meldingen gedaan. Hiervan zijn 43 meldingen als een bevinding gecategoriseerd en 0 meldingen als een wens. Alle meldingen worden geanalyseerd en van een prioriteit voor oplossing voorzien.
Meldingen gaan primair over de werking van het DSO (landelijke voorziening of decentrale software), maar soms ook over de content of over de beschikbaarheid of begrijpelijkheid van ondersteuningsproducten, zoals handreikingen, toelichtingen of websites. In de link naar cijfermatige duiding van de meldingen (zie onder) is aangegeven op welke stappen in de keten de meldingen betrekking hebben en waar zij zijn belegd voor oplossing of opvolging.