Wegwijzer veelgestelde vragen Omgevingswet
Deze wegwijzer is voor medewerkers van gemeenten, waterschappen, provincies en omgevingsdiensten. Dit onderdeel helpt u bij het beantwoorden van veelgestelde vragen over de Omgevingswet.
Let op! Vaak vindt u meer informatie op de website van het Informatiepunt Leefomgeving (IPLO). Deze website is niet bedoeld voor inwoners, maar voor medewerkers van overheden, bedrijven en adviesbureaus.
Omgevingswet algemeen
De Omgevingswet is de wet die alles regelt voor de ruimte waarin we wonen en werken: de leefomgeving. Deze nieuwe wet bundelt en vereenvoudigt de regels voor alles wat u buiten ziet, hoort en ruikt. De wet geldt voor alle Nederlandse inwoners, organisaties en bedrijven. De Omgevingswet is op 1 januari 2024 in werking getreden.
Meer over de Omgevingswet leest u op de website van het Informatiepunt Leefomgeving (IPLO):
Maak kennis met de Omgevingswet
Om ervoor te zorgen dat onze leefomgeving een gezonde, veilige en prettig leefbare plek is, hebben we in Nederland veel regels gemaakt. Zowel voor inwoners als bedrijven. Die regels gaan onder andere over hoe we omgaan met natuur, milieu, bouwen en wonen. De Omgevingswet bundelt deze regels.
U krijgt met de Omgevingswet te maken als u iets wilt veranderen in uw leefomgeving. Bijvoorbeeld als u plannen heeft om uw huis te verbouwen of als u als ondernemer een loods wilt laten plaatsen naast uw bedrijfspand.
U kunt ook met de Omgevingswet te maken krijgen, als iemand anders iets wil veranderen in uw leefomgeving. Bijvoorbeeld als uw buren een garage willen neerzetten of als een bedrijf in de buurt het kantoor wil vergroten. De Omgevingswet biedt ruime mogelijkheden om uw mening te geven over een verandering in uw leefomgeving.
Meer over de Omgevingswet leest u op de website van het Informatiepunt Leefomgeving (IPLO):
De Omgevingswet is er om ervoor te zorgen dat uw omgeving veilig, schoon, mooi en gezond blijft. Daarom mag u niet zomaar iets veranderen aan uw omgeving. In sommige gevallen moet u eerst toestemming vragen aan bijvoorbeeld uw gemeente of waterschap, of moet u informatie geven over wat u gaat doen en wanneer. De gemeente of het waterschap beslist dan of u de werkzaamheden mag uitvoeren.
Meer hierover leest u in het Helpcentrum van het Omgevingsloket:
Waarom u een vergunning moet aanvragen, een melding doet of informatie aanlevert
Wat verandert er?
Nee, u hoeft geen nieuwe vergunning aan te vragen als u niks aan uw bedrijf verandert. Er is overgangsrecht voor bestaande vergunningen en meldingen.
Meer over het overgangsrecht leest u op de website van het Informatiepunt Leefomgeving (IPLO):
Meestal veranderen de regels niet. In veel gevallen blijft de inhoud van de regels hetzelfde. Ze staan alleen op een andere plaats. U kunt in het Omgevingsloket bij het onderdeel Maatregelen op maat opzoeken welke algemene regels gelden voor uw werkzaamheden.
Meer over Maatregelen op maat leest u in het Helpcentrum van het Omgevingsloket:
Meer over wat de Omgevingswet betekent voor bedrijven leest u op de website van het Informatiepunt Leefomgeving (IPLO):
Waarschijnlijk moet u weer een melding doen of informatie doorgeven. Want veel inhoudelijke regels zijn gelijk gebleven.
Dit moet u dan doen op basis van het Besluit activiteiten leefomgeving (Bal) of het omgevingsplan. U kunt in het Omgevingsloket in de Vergunningcheck controleren of u opnieuw een melding moet doen. U ziet daar ook of u er daarnaast ook vergunningen nodig zijn of dat u informatie moet geven.
Meer over de Vergunningcheck leest u in het Helpcentrum van het Omgevingsloket:
Het bestemmingsplan is vervallen. Gelden er nu geen beperkingen meer op deze locatie?
Nee, de beperkingen in een bestemmingsplan gelden nog steeds. Bestemmingsplannen die na inwerkingtreding van de Omgevingswet nog gelden, maken deel uit van het omgevingsplan van de gemeente.
Deze bestemmingsplannen zijn sinds 1 januari 2024 te vinden in het Omgevingsloket bij het onderdeel Regels op de kaart. Pas als de gemeente het omgevingsplan aanpast, kan de inhoud van een bestemmingsplan veranderen. Hiervoor moet de gemeente een procedure volgen.
Meer over de overgangsfase en het wijzigen van een omgevingsplan leest u op de website van het Informatiepunt Leefomgeving (IPLO):
Meer over het onderdeel Regels op de kaart leest u in het Helpcentrum van het Omgevingsloket:
Vergunningen, meldingen en informatieplichten
Deze vraag is niet zo gemakkelijk te beantwoorden. Dit hangt af van de werkzaamheden die u doet en de locatie waar u die werkzaamheden doet. Op uw locatie kunnen regels gelden van de gemeente, het waterschap, de provincie en/of de Rijksoverheid.
U kunt in de Vergunningcheck van het Omgevingsloket controleren of u een vergunning nodig heeft, een melding moet doen of informatie moet geven over uw werkzaamheden.
Meer over de Vergunningcheck leest u in het Helpcentrum van het Omgevingsloket:
Vanaf de inwerkingtreding van de Omgevingswet zijn bestemmingsplannen die nog gelden onderdeel van het omgevingsplan van de gemeente.
Wilt u iets doen dat niet past binnen de bestemming van een locatie? Dan kunt u bij de gemeente vragen om een vergunning om af te wijken van de regels in het omgevingsplan. Dit wordt een vergunning voor een buitenplanse omgevingsplanactiviteit (BOPA) genoemd.
U kunt deze vergunning aanvragen via het Omgevingsloket met het formulier 'Afwijken van regels in het Omgevingsplan'.
Meer over de buitenplanse omgevingsplanactiviteit leest u op de websites van het Informatiepunt Leefomgeving (IPLO) en de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG):
- Buitenplanse omgevingsplanactiviteit (iplo.nl)
- De BOPA (vng.nl)
Deze vraag is niet zo gemakkelijk te beantwoorden. Dit hangt af van de werkzaamheden die u doet en de locatie waar u die werkzaamheden doet. Op uw locatie kunnen regels gelden van de gemeente, het waterschap, de provincie en/of de Rijksoverheid.
U kunt in de Vergunningcheck van het Omgevingsloket controleren of u een vergunning nodig heeft, een melding moet doen of informatie moet geven over uw werkzaamheden.
Meer over de Vergunningcheck leest u in het Helpcentrum van het Omgevingsloket:
Voor sommige activiteiten moet u bij de overheid een melding doen of informatie geven. Dit doet u als er een meldingsplicht of informatieplicht is. Dit kan digitaal via het Omgevingsloket.
Soms moet u een melding doen voor uw activiteit, maar heeft u ook een vergunning nodig. Of moet u een melding doen én ook informatie indienen. Wat u precies moet doen voor uw werkzaamheden kunt u controleren met de Vergunningcheck in het Omgevingsloket. Hieronder leest u wat het verschil is tussen de meldingsplicht en de informatieplicht.
Meldingsplicht
Bij een meldingsplicht moet u uw activiteit melden bij de overheid. In de meeste gevallen moet u de melding doen voor u start met de werkzaamheden. Zonder een melding is de activiteit verboden. U meldt dan bijvoorbeeld wat u gaat doen en wanneer u start.
Door de melding weet de overheid wat u gaat doen en kan de overheid controleren of u zich aan de regels houdt.
Informatieplicht
Bij een informatieplicht moet u op bepaalde momenten informatie toesturen aan de overheid. Dit kan zijn omdat u een activiteit start of naar aanleiding van een bepaalde gebeurtenis, zoals bijvoorbeeld een calamiteit of het doen van een meting.
De informatieplicht is er zodat de overheid toezicht kan houden op nieuwe activiteiten of veranderingen.
Termijnen melding doen of informatie geven
In de meeste gevallen moet u minimaal 4 weken voor de start van uw activiteiten een melding doen of informatie geven. Voor sommige activiteiten geldt een andere termijn. En soms hoeft u pas ná de start of de verandering van de activiteit te melden of informatie te geven. Dit ziet u in het Omgevingsloket als u uw melding doet of uw informatie geeft. Voor vragen kunt u ook contact opnemen met uw gemeente of waterschap.
Wat is het verschil
Het verschil tussen de meldingsplicht en de informatieplicht is dat het bij de meldingsplicht verboden is om te starten zonder dat op tijd een melding heeft gedaan. Dat betekent dat de overheid uw activiteiten mag stilleggen als u de melding niet op tijd heeft gedaan.
De informatieplicht is minder streng. Er is wel een bepaalde termijn en de overheid mag hier op handhaven, maar uw activiteiten mogen gewoon doorgaan.
Meer informatie
Meer over de meldingsplicht en informatieplicht leest u op de website van het Informatiepunt Leefomgeving (IPLO):
Termijnen en procedure meldingsplicht en informatieplicht onder de Omgevingswet
Overgangsrecht
De milieuvergunning is vanwege het overgangsrecht automatisch een omgevingsvergunning voor een milieubelastende activiteit geworden. Of, als er geen vergunning meer nodig is, een melding onder de Omgevingswet. U vraagt de vergunning voor de technische bouwactiviteit aan via het nieuwe Omgevingsloket: Home - Omgevingsloket (overheid.nl). De Omgevingswet is nu hierop van toepassing.
Dit geldt ook als de milieuvergunning nog in procedure is. Deze wordt dan wel afgehandeld volgens oud recht. De technische bouwactiviteit vraagt u aan volgens het nieuwe recht.
Als de melding compleet is, geldt deze als melding Activiteitenbesluit.
Als de melding niet volledig is, kan u deze niet via de AIM (Activiteiten Internet Module) aanvullen. U moet dan voor uw activiteit via het nieuwe Omgevingsloket een melding indienen die voldoet aan de eisen van het Besluit activiteiten leefomgeving (Bal). Gegevens waar het Activiteitenbesluit om vraagt, maar het Bal niet, hoeft u niet meer aan te leveren. Gegevens die u al eerder heeft aangeleverd (bij de onvolledige melding Activiteitenbesluit) hoeft u niet nog een keer aan te leveren.
Zie ook:
Nee, uw vergunning wordt afgehandeld volgens de wetgeving die gold op het moment van het indienen van de aanvraag. Dus volgens het oude recht. Lees meer op Overgangsrecht vergunning | Informatiepunt Leefomgeving (iplo.nl).
Heeft u de aanvraag gedaan via het OLO (Omgevingsloket online)? Dan kunt u deze nog raadplegen en aanvullen via hetzelfde systeem tot 1 juli 2024. Zie Omgevingsloket online - startpagina
Participatie
Nee, het is in de meeste gevallen niet verplicht om anderen te betrekken bij uw plannen. Dit heet ook wel participatie. Maar uw omgeving vroeg betrekken bij uw project, vergroot wel het draagvlak en voorkomt vaak bezwaren later in uw project.
Vraagt u een vergunning aan? Dan moet u wel informatie geven over participatie. Dit is wel verplicht.
Meer over participatie bij de omgevingsvergunning leest u op de website van het Informatiepunt Leefomgeving (IPLO):
U moet verplicht informatie geven over participatie als u een vergunning aanvraagt. Dit staat in artikel 7.4 van de Omgevingsregeling.
U moet dan het volgende laten weten:
- Heeft u anderen betrokken bij uw plannen?
- Zo ja, hoe heeft u dat gedaan?
- En wat was het resultaat?
Het is niet verplicht om anderen te betrekken bij uw plannen. Doet u dit niet, dan mag de overheid niet weigeren om uw aanvraag te behandelen. Ook mag de overheid uw aanvraag niet buiten behandeling laten, omdat er te weinig participatie is geweest.
Daar is één uitzondering op. De gemeenteraad kan situaties aanwijzen waarin participatie wel verplicht is. Dit kan alleen bij een omgevingsvergunning voor een buitenplanse omgevingsplanactiviteit waarvoor het college van burgemeester en wethouders bevoegd gezag is.
Heeft een aanvrager in zo’n situatie niet of onvoldoende aan participatie gedaan? Dan kan het college de aanvraag buiten behandeling laten. Wel moet het college de aanvrager de gelegenheid geven om het gebrek te herstellen.
De wetgever heeft niet bepaald wanneer er sprake is van onvoldoende participatie. Ook heeft de wetgever de keuze voor de vorm van participatie bewust bij de aanvrager gelaten. Maar uit het feit dat het hier gaat om verplichte participatie, volgt dat de uitgevoerde participatie wel enige inhoud moet hebben.
Meer over participatie bij de omgevingsvergunning leest u op de website van het Informatiepunt Leefomgeving (IPLO):